Jak wykonać formę silikonową? -mini poradnik

       Często pytacie mnie jak wykonać formę sylikonową, jaki silikon itp. Postanowiłem wiec napisać krótki poradnik co i jak. Na pewno nie odpowie on na wszystkie pytania, ale być może będzie pomocny w niektórych kwestiach. 

Materiały

      Na polskim rynku można spotkać różne silikony w cenie od 50 do ponad 100 zł za 1kg. Ja jak kupuje to za około 70zł firmy ACC Silicones, zazwyczaj na Allegro. Najlepszą znaną mi firmą jest Smooth-On produkuje ona profesjonalne żywice silikony itp. 

      W zależności od tego, z czego chcemy odlewać (żywica modelarska, stopy niskotopliwe)      i co chcemy odlewać stosujemy różne silikony. Każdy sylikon charakteryzuje się kilkoma parametrami: twardością, lepkością, skurczem itp. Dla nas ważnym parametrem jest twardość, proporcje mieszania i czas odformowania.

Twardość- parametr ten jest podawany w skali Shore’a (od 0 do 100pkt) . Silikony miękkie mają około 20 a twarde do 40pkt w tej skali. Jeżeli będziemy odlewać małe czy skomplikowane elementy warto stosować miękki silikon. Przy większych/prostszych odlewach można stosować twardszy. Przy wyborze między miękkim a twardym warto też brać pod uwagę to że z silikonu miękkiego łatwiej wyjąć odlew.

Proporcje mieszania-czyli,w jakiej ilości mieszamy katalizator i sylikon. Przykładowo mamy sylikon który powinien być mieszany z utwardzaczem w stosunku 100:5 wagowo, oznacza to że na każde 100g sylikonu dodajemy 5g utwardzacza. Może zdarzyć się, że stosunek mieszania jest podany objętościowo.

Czas odformowania- czas po jakim można bezpiecznie usunąć model formy. Do niektórych silikonów można wybrać rodzaj katalizatora - standardowy lub szybki. Jak nie trudno zgadnąć przy użyciu szybszego sylikon będzie szybciej zastygał.

Przy wykonywaniu form pomocne mogą okazać się też takie specyfiki jak dodatek TIXOTROPOWY i rozdzielacz do form.

Dodatek TIXOTROPOWY- po dodaniu go do silikonu sprawia że silikon staje się gęstszy i mniej się rozpływa. Przy dodaniu odpowiedniej ilości silikon można nakładać nawet szpachelką na pionową powierzchnię. Nie jest on uniwersalny i trzeba uważać by kupić taki, który jest przeznaczony do naszego silikonu.

Rozdzielacz do form- jak sama nazwa wskazuje pomaga w rozdzieleniu formy i wyciągnięciu modelu. Najczęściej występuje w formie sprayu -spryskujemy model i nakładamy sylikon. Po zastygnięciu łatwiej będzie nam wyjąć model z formy.

Mieszanie silikonu       

    W mieszaniu sylikonu nie ma jakiejś większej filozofii. Potrzebujemy jakiegoś czystego pojemnika, mieszadełka(np. patyczek od lodów) i opcjonalnie, żeby się nie pobrudzić rękawiczek lateksowych. Do pojemnika wlewamy potrzebną ilość silikonu i dodajemy odpowiednią ilość katalizatora (zazwyczaj choć tego nie polecam odmierzam wszystko „na oko”…). Całość powoli mieszamy aż do uzyskania jednolitej masy i gotowe. Jeżeli potrzebujemy to po wymieszaniu silikonu z katalizatorem dodajemy dodatek TIXOTROPOWY.

    Przy profesjonalnym wykonywaniu form po wymieszaniu silikonu z katalizatorem przeprowadza się tzw. odgazowanie w komorze próżniowej. Podczas mieszania silikonu zostaje on napowietrzony czyli dostają się do niego pęcherzyki powietrza. Pęcherzyki te podczas stygnięcia silikonu zostają w nim uwiezione co wpływa negatywnie na strukturę  formy, może również się zdarzyć że taki pęcherzyk będzie przylegał do modelu i przez to nasza forma nie będzie idealnie go odwzorowywać . 

Zalewanie/nakładanie silikonu na model

    W najprostszych formach model zalewamy cienkim strumieniem silikonu kierując strumień na najniżej położony punkt. Dzięki takiemu zalewaniu pozbywamy się części wcześniej wspomnianych bąbelków powietrza. W bardziej skomplikowanych formach np. gdy model ma skomplikowaną fakturę warto najpierw nanieść 1-2  warstwy silikonu pędzelkiem. Mamy wtedy 

pewność że silikon wszędzie dotrze i w formie nie będzie ubytków. 

Jak wykonać formę? 

   Ogólnie rzecz biorąc odlewy można robić na kilka różnych sposobów. Przy wyborze metody bierzmy pod uwagę skomplikowanie modelu, jego wielkość i oczywiście koszty związane z zakupem silikonu. 

SPOSÓB PIERWSZY

    Jest najszybszy i najprostszy. Stosujemy go, np. gdy chcemy zrobić formę dla figurki która ma płaską podstawę. Umieszczamy model w pojemniku (można go przykleić żeby się nie przemieszczał) i zalewamy silikonem. 

      Gdy jest to podłużny przedmiot np. wcześniej wspomniana figurka by wyjąć ją z formy trzeba rozciąć formę wzdłuż jednego z boków (lub obu). Silikonu nie tniemy prosto, robimy to tak by po wyjęciu modelu forma nie przemieszczała się względem siebie. Widać to na poniższym zdjęciu.

Następnie spinamy formę np. gumka recepturką lub taśmą. Forma gotowa do zalania żywicą.

SPOSÓB DRUGI

    

    Jest on oszczędniejszy pod względem ilości potrzebnego silikonu, ale bardziej czasochłonny. Zamiast wylewać silikon bezpośrednio na model nakładamy go warstwami np. pędzlem. Nanosimy pierwszą warstwę, czekamy aż zwiąże, potem drugą itp., dotąd aż warstwa silikonu będzie miała min 0,5cm grubości w najcieńszym miejscu. Optymalnie grubość silikonu powinna wąchać się od 1 cm do 2 cm  By przyśpieszyć ten proces nakładamy 2-3 warstwy pędzelkiem, a następnie nakładamy silikon z dodatkiem TIXOTROPOWYM. Silikon nie będzie spływał wiec zaoszczędzimy czasu i nerwów. Następnie musimy na formę silikonową wykonać drugą formę, która będzie ochraniać i usztywniać tą z silikonu. Można ją wykonać z gipsu lub żywicy i maty szklanej. Wcześniej trzeba do formy silikonowej dokleić „markery ustalające” które będą utrzymywały formę silikonową na miejscu w formie usztywniającej. Jeżeli model ma nieregularny kształt (tak jak na rysunku wyżej) nie jest to konieczne. Zaznaczyłem je czerwonymi strzałkami na poniższym zdjęciu. Odlewamy je sobie wcześniej (np. nalewając trochę silikonu do kubeczka plastikowego)i przyklejamy silikonem do formy.  

Tym sposobem zrobiłem formę hełmu Iron Mana. Musiałem jedynie wykonać dzieloną formę usztywniająca z żywicy, inaczej nie wyjąłbym modelu z formy. 

SPOSÓB TRZECI

      Jest to modyfikacja powyższych dwóch. Polega na wykonaniu dzielonej formy silikonowej. Zamiast wykonywać jedną całą formę robimy dwie połówki(lub więcej części). Ułatwia nam to wyjęcie modelu z formy.  Można to robić tak jak w pierwszym sposobie zalewając silikonem lub tak jak w drugim nakładając silikon warstwami. 

Nasz model umieszczamy w jakimś pojemniku lub by sobie ułatwić na jakiejś deseczce a potem dokleimy ścianki tak, aby powstała skrzyneczka. Do połowy model dokładnie oklejamy plasteliną lub gliną rzeźbiarską. Następnie np. końcówką pędzla wykonujemy markery ustalające które będą utrzymywały obie połówki formy na miejscu.

Dorabiamy ścianki skrzyneczki i zalewamy całość silikonem. Po zastygnięciu ścianki rozmontowujemy, odwracamy formę i usuwamy plastelinę. Pamiętamy tutaj być wykonać wlew doprowadzający żywice. Z jednej strony zostawmy pasek plasteliny, który będzie odwzorowywał wlew.

Montujemy znowu ścianki skrzyneczki. Model i pierwszą polówkę formy spryskujemy rozdzielaczem lub smarujemy wazeliną po to by połówki się nie skleiły i zalewamy silikonem.  Po zastygnięciu rozdzielamy połówki i wyjmujemy model.

Umieszczamy obie połówki między płaskimi deseczkami i i spinamy np. gumką. Forma gotowa do zalania żywicą. 

Powyższy tok postępowania jak widać jest modyfikacją pierwszej metody. Jak wspominałem można również ją zastosować do drugiej metody (np. do wykonania formy hełmu). Schemat ten sam, dzielimy model plasteliną/gliną na połowę( lub więcej części), wykonujemy markery i nakładamy silikon np. pędzelkiem. 

Następnie doklejamy markery ustalające. Zdejmujemy plastelinę/glinę, nakładamy rozdzielacz, lub wazelinę na pierwszą polówkę formy(na łącznie).

Wykonujemy dwie lub więcej połówki formy usztywniające np. z żywicy.

Jak widać wykonanie formy nie jest aż takie skomplikowane, wystarczy trochę wyobraźni.

Najważniejsze by pamiętać o kilku kwestiach:

-dokładnie rozprowadzić silikon by mieć pewność że wszędzie dotarł i że nigdzie nie został uwięziony bąbelek powietrza.

- Używać odpowiedniej ilości silikonu. Nie jest tani, ale warto zainwestować gdyż potem zaoszczędzimy sobie nerwów.  Do formy hełmu iron mena zużyłem 2 kg.

-w formie dzielonej pamiętać o rozdzielaczu. Bez niego połówki się skleją.

Dodatkowo podaje link do filmików gdzie wszystko jest „łopatologicznie” wyjaśnione.

>>KILIK<<

Jak macie jakieś pytania to pytać w komentarzach. Tylko proszę o zadawanie konkretnych pytań.